SPIRITUALITEIT, RELIGIE EN VERWARRING
Velen van ons voelen zich verbonden met een vorm van religie of spiritualiteit. Volgens een internationaal onderzoek is dat zo’n 84% van de wereldbevolking.
Ieder persoon ervaart spiritualiteit op een persoonlijke manier en identificeert zich daarbij in meer of mindere mate met een bepaalde religieuze stroming 1. Misschien hebben we in onze jeugd al een vorm van spiritualiteit meegekregen die we zelf hebben voortgezet. Of is onze interesse pas later ontstaan door een besef dat er ‘meer’ is in het leven. Ook een ingrijpende levensgebeurtenis kan ons in contact brengen met de spirituele dimensie van het bestaan.
Spiritualiteit is voor velen een bron van inspiratie in het dagelijks leven. We kunnen daarbij ervaringen hebben die we als zeer indrukwekkend ervaren. We ervaren bijvoorbeeld intense dankbaarheid, vreugde en verbondenheid met andere mensen, een spiritueel leraar, iets groots of heiligs te benoemen vanuit een bepaalde levensbeschouwing. Misschien beleven we een spirituele hergeboorte, een volledig ‘in het nu zijn’ of eenheid met alles. Ook kunnen we kundalini, betekenisvolle samenloop van omstandigheden (synchroniciteit) of een diep gevoel van vergeving of verzoening ervaren.
Spirituele ervaringen kunnen ons herinneren aan een diepere werkelijkheid dan alleen de aardse. Het kan een uitdaging zijn om in onze ervaringen en interpretaties daarover waarachtigheid te onderscheiden van eigen inbeeldingen. Vanuit het perspectief van ons verleden kunnen we een open en objectieve houding missen en in verwarring raken over onze ervaringen. We raken bijvoorbeeld het onderscheid tussen synchroniciteit en gewone toevalligheden uit het oog en zien (ook) betekenisvolle samenhang waar deze niet is.
Verwarring rondom spirituele ervaringen kan zowel tot euforische als pijnlijke gevoelens leiden. Gevoelens van grootsheid kunnen ons ervan overtuigen dat we een belangrijk spiritueel persoon zijn zoals Jezus. Een toenemend vermogen tot associëren, vergroot zelfvertrouwen en daadkracht kunnen ontaarden in grootse projecten en ideeën die onhaalbaar blijken. Andersom kunnen we ervaringen hebben van sterke angst, grote eenzaamheid, zinloosheid en waardeloosheid. Of we hebben een sterke overtuiging dat we gestraft worden, zijn verlaten door God of dat we onder invloed staan van iets kwaadaardigs.
Naast emotionele en lichamelijke onbalans kunnen spirituele ervaringen leiden tot psychische ontwrichting. Dit kan leiden tot langere onderbrekingen van het dagelijks functioneren en eventueel tot opname in een psychiatrische instelling. Helaas bestaan er weinig omgevingen waar over spirituele ervaringen kan worden gesproken op een manier waarin eigen betekenisgeving aandacht krijgt. Terwijl het juist de betekenisgeving is, die ertoe kan leiden dat we in een dergelijke situatie belanden.
De website ‘Spiritualiteit in balans’ heeft o.a. tot doel om mensen te ondersteunen een evenwichtige omgang met spiritualiteit te vinden in hun dagelijks leven. Hiertoe worden bijeenkomsten gefaciliteerd waar mensen kunnen samenkomen en betekenisgeving en kennis over deze ervaringen kunnen uitwisselen. Inzicht in – en uitwisseling van – denkbeelden en ervaringen die tot ontwrichting hebben geleid kunnen bijdragen aan meer stabiliteit. Mensen kunnen zo het vertrouwen in hun spirituele bronnen herwinnen, zich hier op een meer veilige manier verder in ontwikkelen en de positieve bijdrage ervan in hun leven ervaren.
1) Waar we op deze website het begrip spiritualiteit gebruiken bedoelen we ook religie.